Dit is een renovatie waarbij

• minstens de opwekkers om een specifiek binnenklimaat te realiseren (installaties voor verwarming, koeling, warm water, …) volledig worden vervangen
• én minstens 75% van de bestaande en nieuwe scheidingsconstructies die het beschermd volume omhullen en die grenzen aan de buitenomgeving worden geïsoleerd.
• vanaf 2020 dient het E-peil van een ingrijpende energetische renovatie E70 te zijn.

Meer informatie vind je hier.

Alle gebouwen in Vlaanderen waarvoor een stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd of een melding wordt gedaan, moeten aan bepaalde energienormen voldoen. Die normen worden de EPB-eisen genoemd. EPB staat voor ‘Energieprestatie en Binnenklimaat’.

Meer informatie over de geldende EPB-normen vind je op vlaanderen.be/epb-eisen

De U-waarde is de isolatiewaarde van een constructiedeel (bv. dak, muur). Een U-waarde wordt uitgedrukt in W/m²K. De U-waarde van een constructiedeel geeft aan hoeveel warmte er per seconde en per vierkante meter verloren gaat als het temperatuurverschil tussen binnen en buiten 1°C is. De U is het symbool voor de warmtedoorgangscoëfficiënt. De U-waarde wordt bepaald door de verschillende materiaallagen waaruit het constructiedeel bestaat: dikte en lambda-waarde van elk materiaal. Hoe lager de U-waarde van een constructiedeel, hoe minder warmte er verloren gaat.

De R-waarde geeft het warmte-isolerend vermogen van een materiaallaag aan, vaak gebruikt als isolerende waarde van dubbelglas, muren, vloeren, daken. De R-waarde is de warmteweerstand van een materiaal-laag en wordt uitgedrukt in m²K/W. Hoe groter R, hoe groter de weerstand die de warmtedoorgang ondervindt en hoe beter het materiaal isoleert.

De berekening van de R-waarde is afhankelijk van de materialen waaruit de te onderzoeken constructie bestaat. De materiaaldikte, in meter, wordt gedeeld door de λ-waarde (de warmtegeleidingscoëfficiënt). Hoe hoger de waarde, hoe beter de isolatie, een dubbel zo dikke laag heeft proportioneel ook een dubbel zo goede warmteweerstand.

De formule is R = d/λ waarbij:
R = warmteweerstand in m² K/W
d = dikte van het materiaal in m.
λ = warmtegeleidingscoëfficiënt in W/m K
Voorbeeld: Een isolatiemateriaal met een dikte van 16 cm (= 0,16 m) en een λ-waarde van 0,032 geeft een R-waarde van 5m2K/W (0,16 / 0,032)

Op plaatsen waar de thermische isolatie niet doorloopt of niet aansluit, gaat veel warmte verloren en dringt koude naar binnen. Dat noemt men een koudebrug. Als warme lucht afkoelt, bijvoorbeeld in contact met een koud oppervlak waar isolatie ontbreekt, kan condensatie ontstaan. Condensatie betekent vocht op het oppervlak en kan aanleiding geven tot geurhinder, schimmelvorming…

Het is belangrijk dat je de renovatie van je woning op een slimme manier aanpakt. Vooraleer je nieuwe technieken plaatst moet je ervoor zorgen dat je woning goed geïsoleerd is. Ga je in fases renoveren? Zorg dan dat je de juiste stappen zet om te voorkomen dat je achteraf niet in een bouwkundige situatie terecht komt waarbij je latere ingrepen niet meer kan nemen (lock-in).

Als je bijvoorbeeld je dak vernieuwd, denk eraan voldoende dakoversteek te houden zodat je achteraf de buitenmuren nog kan isoleren. Hieronder geven we alvast een paar essentiële tips:

• Maak een grondige analyse van de bestaande toestand en stel een renovatieplan op.
• Kijk naar je budget en check of je in aanmerking komt voor bepaalde premies en/of leningen.
• Begin eerst met je dak te isoleren en dan de rest van de gebouwschil. De meeste warmte gaat verloren via het dak.
• Beperk het energieverbruik door verspilling tegen te gaan. Een compacte bouwvorm draagt hiertoe bij, maar ook het isoleren van de buitenschil (gevels, daken en vloeren) is noodzakelijk.
• Vergeet je ventilatie niet. Plaats een ventilatiesysteem wanneer de woning luchtdicht is.
• Is je woning goed geïsoleerd en geventileerd? Dan kan je beginnen met de technische installaties. Ga voor verwarming op lage temperatuur en kies indien mogelijk voor hernieuwbare energie. Maak maximaal gebruik van energie uit duurzame bronnen, bijvoorbeeld door installatie van een zonneboiler of een zonnepaneel. Maak zo efficiënt mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen om in de resterende energiebehoefte te voorzien. Bijvoorbeeld door lage temperatuurverwarming (vaak in de vorm van vloerverwarming) te voorzien. Beperk de lengte van warmwaterleidingen en leidingweerstand van verwarmings- en ventilatiesystemen of maak gebruik van een warmtepomp.
• Vergeet niet, voor een gezond binnenklimaat moet er een goede balans zijn tussen isolatie, ventilatie en luchtdichtheid van de woning.

Als je gevels niet geïsoleerd zijn, laten ze gemakkelijk warmte door. Tijdens de zomer van buiten naar binnen en tijdens de winter van binnen naar buiten. Isoleer je gevels en je wooncomfort stijgt! Ook je energierekening zal dalen. Het is heel belangrijk dat je op voorhand je specifieke situatie laat onderzoeken.

Buitenmuurisolatie

De beste manier is om je gevels langs buiten te isoleren. Zo ben je zeker dat de woning goed ingepakt wordt en de kans op koudebruggen minimaal blijft. Isoleer je langs de buitenkant, dan moet de Rd-waarde van het nieuw geplaatste isolatiemateriaal minstens 3,0 m²K/W zijn als je in aanmerking wilt komen voor een premie.
En vergeet niet aan je gemeentebestuur of architect te vragen of je daar een stedenbouwkundige vergunning voor nodig hebt. Meestal is dit het geval voor de voorgevel.

Spouwmuurisolatie

Heb je een ongevulde luchtspouw van minstens 5 cm? Laat dan een STS-gekeurde aannemer nakijken of spouwisolatie mogelijk is. Het isolatiemateriaal moet ten hoogste een lambdawaarde hebben van 0,065 W/mK als je in aanmerking wilt komen voor een premie. De aannemer van de werken moet aan bepaalde voorwaarden voldoen zodat de werken zeker correct worden uitgevoerd. Een lijst van aannemers met het juiste certificaat vindt je hier.

Binnenmuurisolatie

Deze methode wordt alleen gebruikt voor bestaande woningen waar spouwmuurisolatie en buitenisolatie technisch onmogelijk zijn. Isoleer je aan de binnenkant, weet dat je dan aan binnenruimte verliest. Binnenmuurisolatie moet heel nauwkeurig geplaatst worden, anders kan er condens ontstaan en kan je schimmel krijgen in je woning.

Het isolatiemateriaal moet minstens een Rd-waarde hebben van 2,0 m²K/W als je in aanmerking wil komen voor een premie. De werken moeten met de nodige accuraatheid uitgevoerd worden door een aannemer die beschikt over een certificaat van bekwaamheid. Of ze dienen opgevolgd te worden door een architect die de werken controleert. Ook hier dient de aannemer het juiste certificaat te bezitten om een degelijke uitvoering te garanderen.

Vensters laten méér warmte door dan geïsoleerde muren! De verliezen hangen af van veel factoren, onder meer van het type glas en het raamprofiel.

Hoogrendementsbeglazing isoleert 2 tot 3 keer beter dan gewoon dubbelglas en tot 5 keer beter dan enkel glas!

Hoogrendementsglas (1,0-glas) heeft een dun isolerend metaallaagje aan de binnenzijde van een van de glasplaten en de spouw kan gevuld worden met een edelgas (bijvoorbeeld argon).

Om een premie te krijgen heeft de beglazing maximaal een U-waarde van 1,0 W/m2K. Hoe lager deze waarde, hoe beter de isolerende functie. Meer informatie over beglazing en schrijnwerk vind je via energiesparen.be.

Soms staat de U-waarde van de beglazing vermeld in de afstandshouder. Maar vaker vind je in de afstandshouder enkel een verwijzing naar het merk en type van het product. In dat geval kan je de tabel met U-waarden en g-waarden, op de site van het verbond van de glasindustrie, raadplegen.

De vlamtest

Met een digitale meter kan je checken of er een coating (oftewel hoogrendementsglas) aanwezig is. Je kan ook een vlam van een aansteker of het witte licht van een ledlamp voor het glas ouden. Als één van de vlammetjes verkleurt ten opzichte van de andere in de weerspiegeling van het glas, dan bevindt zich daar een coating.

Herhaal de controle zowel aan de buiten- als binnenzijde van het raam. De coating is niet altijd even goed zichtbaar. Kijk hierbij schuin op het raam. De vlammentest is niet altijd sluitend: soms stel je geen verkleuring vast, maar is er toch een coating aanwezig.

Verwarmingsleidingen die door onverwarmde ruimtes lopen (zoals in kruipruimtes en onverwarmde kelders) verliezen warmte. Door deze leidingen te isoleren, kan je behoorlijk wat geld besparen.

Je kan de leidingen isoleren met speciale buisisolatie (uit polyethyleenschuim of glaswol/rotswol). Buisisolatie is verkrijgbaar in verschillende diktes (van 12 tot 35 mm en meer). Hoe dikker, hoe duurder, maar ook hoe beter de isolerende factor.
Opgelet! Isoleer de drinkwaterleidingen niet om risico op legionella te voorkomen.

Zelf aan de slag? Raadpleeg deze handige fiche om leidingen te isoleren.

Goede ventilatie is belangrijk voor je gezondheid en die van je huisgenoten (inclusief huisdieren). Je verbetert er ook de werking van verbrandingstoestellen mee en verkleint de kans op CO-vergiftiging, onaangename geurtjes en allergieën. Tegelijk vermijd je condensatieproblemen en schimmelvorming op muren.

De woning ventileren betekent meer dan enkel ramen en deuren openzetten!

Een ventilatiesysteem zorgt ervoor dat:

• verse lucht langs droge ruimtes (woonkamer, slaapkamers, bureau, … ) in de woning wordt gebracht
• de lucht door de tussenruimtes (gang, trappenhal … ) naar de natte ruimtes (keuken, badkamer, toilet, wasplaats, … ) stroomt
• de vochtige, vervuilde lucht uit de natte ruimtes afgevoerd wordt
• ventileren niet gepaard gaat met grote energieverliezen.

Er zijn verschillende ventilatiesystemen:

• Systeem A: natuurlijke toevoer en afvoer
• Systeem B: mechanische toevoer en natuurlijke afvoer
• Systeem C: natuurlijke toevoer en mechanische afvoer
• Systeem D: mechanische toevoer en afvoer

Meer info over de verschillende systemen vind je op energiesparen.be/ventilatie of bekijk de handige fiche.

Een doorstroomtoestel verwarmt het water op het ogenblik dat je de warmwaterkraan opendraait. Dat is iets energiezuiniger dan het warm water op temperatuur houden in een boiler of opslagvat. Minpunt is dat je iets langer moet wachten op warm water.

Kiest je toch voor een boiler? Een aardgas- of stookolieboiler is veel energiezuiniger dan een elektrische boiler.

Hoe korter de warmwaterleidingen zijn, hoe minder het water afkoelt tijdens het transport naar de tappunten. Isoleer de leidingen die buiten het geïsoleerde deel van de woning liggen, voldoende. Opgelet! Isoleer de drinkwaterleidingen niet om risico op legionella te voorkomen.

Zowel een zonneboiler als een warmtepompboiler zijn milieuvriendelijke alternatieven voor de opwekking van sanitair warm water.

Met een zonneboiler kan je een groot deel van het water voor sanitair gebruik opwarmen met gratis zonnewarmte. Een zonneboiler zet zonnestraling om in warmte en slaat die warmte op in een voorraadvat met water. Geeft de zon niet voldoende warmte, dan zorgt de naverwarming ervoor dat er altijd voldoende warm water beschikbaar is. De hoofdonderdelen van een zonneboiler zijn de zonnecollector (op het dak), de leidingen, het voorraadvat, de regeling en de naverwarming. Een zonneboiler voor vier personen kost gemiddeld 4000 euro (exclusief btw). Daartegenover staat dat je jaarlijkse kosten voor het verwarmen van water nog maar de helft van vroeger zijn.

Meer info vind je in deze handige fiche.

Met een thuisbatterij kun je zelf opgewekte zonnestroom opslaan om te gebruiken als de zon niet schijnt. Maar dit is geen noodzakelijk voorwaarde om zonnepanelen te plaatsen.

Meer informatie over de werking en plaatsing van een thuisbatterij vind je in de handige fiches:

• Zonnepanelen
• Opslagbatterij

Voor grondige verbouwingen heb je een omgevingsvergunning (bouwvergunning) nodig. In principe is ook de medewerking van een architect verplicht.

Voor kleine wijzigingen is een vergunning niet verplicht, maar moet je de verbouwingen wel melden aan de gemeente. Vraag aan je gemeente of de werken al dan niet zijn vrijgesteld van vergunning of meldingsplicht.
Meer info over kleine wijzigingen vind je hier.

Als bouwheer kan je de aanvraag voor omgevingsvergunning zelf indienen op papier. Als de medewerking van een architect verplicht is, dan moet de architect de aanvraag digitaal indienen in het omgevingsloket. De bouwheer moet het aanvraagdossier wel ondertekenen.

Je krijgt een vergunning als je bouwplannen aan de stedenbouwkundige vereisten voldoen. Omwonenden krijgen de gelegenheid om opmerkingen te geven bij de plannen (openbaar onderzoek).

Voor aanvragen van omgevingsvergunningen vind je meer info bij het omgevingsloket.

Offertesvan aannemers vergelijken is niet gemakkelijk. De regel is dat je best drie offertes met elkaar vergelijkt om te zien wat voor jou de meest interessante keuze is. Als je een offerte aanvraagt, probeer dan jouw vraag zo goed mogelijk voor te bereiden. Denk zeker al eens goed na over volgende elementen:

• Zit een eventuele afbraak mee in de offerte?
• Voor isolatie en ramen: hoeveel oppervlakte moet er uitgevoerd worden?
• Voor technieken: hoeveel vermogen is er nodig? Aantal meters leidingen, …
• Welk materiaal wordt er gebruikt? Vraag zeker de R-waarde van de isolatie op! Welke diktes worden toegepast?
• Heeft de aannemer de nodige certificaten?
• Welke afwerking wil je bekomen? Zijn er herstelwerken nodig?
• Moet er een keuring voorzien worden?
• Welke garantie wordt er gegeven?
• Wie zorgt voor een eventueel parkeerverbod voor jouw deur? Zit een eventuele werfinrichting mee in de prijs?
• Is de aannemer verzekerd?
• Wat zijn de algemene voorwaarden? Check zeker de kleine lettertjes.

Een offerte die véél goedkoper is dan de gangbare prijzen is meestal niet in orde. Twijfel je over bepaalde zaken? Kom dan met je offertes langs bij Stekr. We pluizen ze samen met jou uit.